the history of EXOTICA music
Η Exotica είναι ένα μουσικό είδος το οποίο άκμασε από τα
μέσα των 50’ς έως και τα μέσα των 60’ς περίπου και η οποία απέκτησε φανατικούς οπαδούς
μέχρι και τις μέρες μας, δημιουργώντας παράλληλα και μια ‘ειδική’ κουλτούρα,
την επονομαζόμενη "Tiki Culture". Πήρε το όνομα της από το ομώνυμο
άλμπουμ του Martin Denny το οποίο κυκλοφόρησε το 1957 και ο οποίος τη
χαρακτήρισε ως ένα συνδυασμό μουσικής του Νότιου Ειρηνικού και της Ανατολής,
που έκανε τους ανθρώπους να φαντάζονται το πώς θα ήταν τα νησιού του Τροπικού. Θα την ερμηνεύαμε ως ένα ιδιόμορφο
υποκατάστατο της Τροπικής μουσικής, με θεμέλια μουσική στήριξη τη Jazz, η οποία
περιπλανείται από τα Τροπικά νησιά του Ατλαντικού έως τη Μέση Ανατολή, από την Ωκεανία
έως τον Αμαζόνιο και τις Άνδεις και τα νησιά του Νότιου Ειρηνικού έως τους
ήχους των αυτόχθονων φυλών της Αφρικής! Έχει χαρακτηριστεί και ως Lounge, Space age pop, Easy listening ή και World music ακόμη. Στη διαδρομή της
μέχρι και σήμερα, αναμίχθηκε επιτυχώς και με άλλα μουσικά είδη, όπως το surf, τα titty shakers, το oriental, το rhythm
& blues
παραδίνοντας μας παρακλάδια της όπως η popcorn exotica, latin – tropical exotica, jungle exotica. Βασικός της μουσικός
εξοπλισμός ήταν τα congas, bongos,
vibes, Ινδονησιακά gongs, bamboo φλάουτα, Κινέζικα κουδούνια, Γιαπωνέζικα kotos,
διάφορα Αφρικάνικα όργανα καθώς και ανθρώπινα sound effects (χάρη στον Martin
Denny) που μιμούνταν διάφορα τροπικά πουλιά ή ζώα της ζούγκλας, μεταδίδοντας με
αυτό τον τρόπο πληρέστερα το τροπικό
κλίμα αλλά και το κίνδυνο που ελλοχεύει στη ζούγκλα!
Όλα αρχίσανε να ξεκινάνε το 1948 και με την έκδοση του
βραβευμένου με Pulitzer μυθιστορήματος ‘Tales of the South Pacific’ (το οποίο
μεταφέρθηκε με μεγάλη επιτυχία στο θέατρο αρχικά και κατόπιν στο κινηματογράφο)
του James Michener το οποίο και μετέδωσε μια ‘εμμονή’ στους Αμερικάνους για τα τροπικά
νησιά του Ειρηνικού και της Πολυνησίας (Νήσοι του Πάσχα, Ν. Ζηλανδία, Σαμόα, καθώς
και της Χαβάης, η οποία και προσαρτήθηκε στις Η.Π.Α. το 1959 κλπ.) αλλά και για
τη μουσική διαφόρων Λατινικών χωρών, της Μέσης Ανατολής, της ‘εξωτικής’ και
μακρινής Αφρικής, κ.α. Λίγο μεταγενέστερα έρχεται ο Les Baxter, δημιουργώντας
το πρώτο θεωρητικά Exotica άλμπουμ (και δεύτερο προσωπικό του) ‘Ritual of the
Savage’, εν έτη 1952. Κατά πόδας ακολουθούν η Περουβιανή ντίβα και σοπράνο Yma Sumac (η οποία είχε φέρει στη ζωή το 1950
και υπό την επίβλεψη του προαναφερόμενου Les Baxter το θρυλικό πλέον ‘Voice of
the Xtabay’), ο υπέροχος κύριος Martin Denny (πρώτος διδάξας των ανθρώπινων sound
effects! και μέγας μαέστρος της exotica μουσικής), ο Arthur Lyman (που πρωτοξεκίνησε παίζοντας
βιμπράφωνο στο γκρουπ του Μ. Denny), ο εξαιρετικός Eden Ahbez (και πατέρας συν
άλλων του χιλιοτραγουδισμένου και χιλιοπαιγμένου ‘Nature Boy’), ο Stan Kenton, ο Frank
Hunter (με το ωραιότατο άλμπουμ του ‘White Goddess’), Juan García Esquivel
& his orchestra,
Robert Drasnin, Korla Pandit (έξοχος πιανίστας με έμφαση στο όργανο και guru της
exotica!) κ.α. πολλοί. Στη
μουσική δίνη της exotica μπλεχτήκανε και αρκετοί καλλιτέχνες της ευρύτερης Jazz
σκηνής – έστω και περιστασιακά – σαν
τους Herbie Mann,
Yusef Lateef, Perez Prado,
Sun Ra, Ahmed Abdul-Malik, Machito, Cal Tjader, Art Blakey, Paul Horn κ.α. Στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού τώρα, στην
Ευρώπη (και ειδικότερα στη Μεγάλη Βρετανία), η οποία και αυτή με τη σειρά της
επούλωνε τις πληγές που είχε αφήσει στο πέρασμα του ο 2ος Παγκόσμιος
πόλεμος, άρχισαν να επηρεάζονται και εκεί διάφοροι μουσικοί καλλιτέχνες από τα
προαναφερόμενα ηχητικά ακούσματα, καθώς και με αυτά που προέρχονταν από την
Μέση Ανατολή αλλά και την ευρύτερη Ασία, την Αφρική και τη folk μουσική των ‘κάτω’ χωρών της Γηραιά
ηπείρου . Και έτσι η ενέργεια της Exotica μουσικής φορτίζεται και από εκεί. Ήχοι
από Mambo, Polka, Oriental, Spanish flavours, Italian Pop, Cha Cha, Calypso, Jazz, Turkish music κ.α. ενώθηκαν
και συμπτύχθηκαν στο απέραντο μουσικό χωνευτήρι απο καλλιτέχνες όπως οι Ted Heath, Bob Azzam, Martinas & His
Music, Johnny Dankworth,
Harry Gorbett, Edmundo Ros, Xavier Cugat, Charles Blackwell, Tony Osborne κ.α.
Αν ήταν τελικά μαθηματική εξίσωση θα μπορούσε να χαρακτηριζότανε κάπως έτσι: OBSCURE
TROPICAL, LATIN & LOUNGE MUSIC + PRIMITIVE POP & ECHOES + SPACE AGE MUSIC + SAVAGE RHYTHMS x (EASY LISTENING JAZZ) 2 = EXOTICA!!..