BLAXPLOITATION HISTORY

   BLAXPLOITATION HISTORY

Τα Blaxploitation (ή αλλιώς blacksploitation) films είναι ένα είδος, το οποίο δημιουργήθηκε καταρχήν για το Αφρο Αμερικάνικο φιλοθέαμον κοινό και το οποίο άκμασε για μια δεκαετία σχεδόν και πιο συγκεκριμένα από τα τέλη των 60’ς έως και τα τέλη των 70’ς. Ο όρος Blaxploitation χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στις 12 Ιουνίου του 1972 από το περιοδικό New York, το οποίο ήθελε να χαρακτηρίσει αυτού του είδους τα φιλμ, και ειδικά την ταινία ‘Superfly’ που πρωτοπαίχθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες την ίδια χρονιά. Οι γενεσιουργοί παράγοντες για την ‘έκρηξη’ αυτού του απολαυστικού κινηματογραφικού είδους ήταν η άρνηση καταρχήν των Χολιγουντιανών μεγάλων κινηματογραφικών στούντιο να συμπεριλάβουν ταινίες στοχοποιημένες περισσότερο προς τη μαύρη κοινότητα των Η.Π.Α., το κίνημα της Black Power το οποίο και ήταν στο απόγειο του εκείνη την εποχή, η επαρκής διαθεσιμότητα διαφόρων ταλαντούχων μαύρων ηθοποιών και μουσικών, τα διάφορα ανεξάρτητα ‘μαύρα’ στούντιο παραγωγής ταινιών αλλά και η αυξανόμενη ζήτηση συγκεκριμένων ταινιών από τη ‘μαύρη’ λεγόμενη κοινότητα και κατ’ επέκταση η αυξανόμενη κερδοφορία των συγκεκριμένων εταιριών κινηματογραφικής παραγωγής.

Η πρώτη τιτλοδοτημένη Blaxploitation ταινία θεωρείτε το ‘Sweet Sweetback's Baadasssss Song’ και για το οποίο έγραψε το σενάριο και τη μουσική, έκανε τη παραγωγή, σκηνοθέτησε και πρωταγωνίστησε ο Melvin Van Peebles! Αλλά η ταινία η οποία πρωτοστάτησε στην έκρηξη της Blaxploitation σκηνής ήταν το Shaft (1971) του Gordon Parks με την αξεπέραστη μουσική επένδυση (που επηρέασε όλη τη μεταγενέστερη εξέλιξη της Blaxploitation αλλά και τη συνολική ιστορία της μαύρης μουσικής) του ενός και μοναδικού Isaak Hayes και της παρέας του(Bar-Keys, The Movement) και η οποία κατάκτησε (δικαίως) το πρώτο αγαλματίδιο Όσκαρ για μαύρο καλλιτέχνη! Εδώ ο Hayes τα έκανε όλα μαζί. Δηλαδή, έγραψε όλη τη μουσική  και τους στίχους, έπαιξε πιάνο, vibes, όργανο και ηλεκτρικό πιάνο, και ερμήνευσε   το ‘άσμα των ασμάτων’ - το ομότιτλο τραγούδι! Χαρίζοντας μας ένα must to have άλμπουμ που δεν πρέπει να λείπει από καμία δισκοθήκη. Η ταινία Shaft γνώρισε άλλες 2 συνέχειες και μια τηλεοπτική σειρά με τον ίδιο πρωταγωνιστή Richard Roundtree αλλά με διαφορετικούς μουσικούς παραγωγούς και εκτελεστές. Αξιόλογα και τα υπόλοιπα soundtracks, τα οποία μας χάρισαν μουσικά διαμαντένια ακούσματα όπως το Killer Eastern Spiritual jazz  “El Jardia” του Johnny Pate , το super soul anthem “ Are You Man Enough” των Four Tops, το special tribute “Blowin’ Your Mind” με την υπέροχη φωνή του O.C. Smith κ.α. πολλά.

Τη σκυτάλη πήραν με αξιοθαύμαστο τρόπο και άλλοι μαύροι καλλιτέχνες, όπως οι  J.J. Johnson, Gordon Parks, Roy Ayers (με το tripped-out heavy funk 'Brawling Broads') , Bobby Womack (με το κατά προσωπική εκτίμηση καλύτερο τραγούδι στη Blaxploitation σκηνή ‘Across 110th Street’ μαζί με το ομώνυμο Shaft του Hayes) , Allen Toussaint, Don Julian,  Dennis Coffey,  Curtis Mayfield (με το έξοχο Superfly – και όχι μόνο), Monk Higgins, Grant Green, Pate, Rudy Ray Moore, Quincy Jonnes, Willie Hutch,  Charles Bernstein, Charles Earland,  Solomon Burke και άλλοι πολλοί. Ασυγκίνητοι από αυτό το είδος δεν έμειναν ούτε οι Angelo Badalamenti, Barry White, Marvin Gaye, James Brown και Manu Dibango! Δυναμικά brass section, κεραυνοβόλες wah wah κιθάρες, drum explosions και superior funky-jazz-soul ρυθμοί καθιέρωσαν αυτόν τον μουσικό επιταχυντή στους μουσικόφιλους και συλλέκτες ανά τον κόσμο.

Μπορεί τα Blaxploitation films να θεωρούνται B-Movies και να μην είναι ‘ισοϋψή’ με τα αντίστοιχα soundtracks αλλά αυτό όμως δεν αναιρεί τη διασκεδαστικότητα τους.

Μερικά από τα φιλμ που καθιερώθηκαν είναι τα ακόλουθα: Shaft's Big Score, Shaft in Africa, Coffy, The Legend of Nigger Charley, They Call Me Mister Tibbs, Cotton Comes to Harlem, Superfly, Hit Man, Across 110th Street, Hammer, Slaughter & Slaughter's Big Rip-Off, Trouble Man, Black Caesar, Detroit 9000, Gordon's War, The Mack, That Man Bolt, Foxy Brown, Three the Hard Way, Willie Dynamite, Truck Turner, Sheba Baby, Dolemite, Black Fist και άλλα πολλά. Ακόμη και μέχρι σήμερα δημιουργούνται σποραδικά κάποια Blaxploitation films όπως το Jackie Brown (μακράν το καλύτερο Blaxploitation ever μαζί με το πρωταρχικό Shaft) του Tarantino το 1997, το Hookers In Revolt από το πιο κοντινό 2008 και το Black Dynamite του 2009 με πρωταγωνιστή τον Michael Jai White κ.α. Θα μπορούσε κάλλιστα να συμπεριληφθεί σε αυτή τη λίστα και η πρόσφατη τηλεοπτική σειρά (2016) της Marvel ‘Luke Cage’.

Σκληροπυρηνικοί ντετέκτιβ, παρακμιακές ιερόδουλες, στυγνοί νταβατζήδες και έμποροι ναρκωτικών, ‘βρώμικοι’ αλλά και αδιάφθοροι αστυνομικοί, μικρο-απατεώνες, πληρωμένοι δολοφόνοι, car chases, άτρωτοι μαχητές πολεμικών τεχνών και άλλων ειδών cult φιγούρες συνοδευόμενοι από σκοτεινά πλάνα του Χάρλεμ και χορταστικές μουσικές υποκρούσεις συνθέτουν αυτό το κινηματογραφικομουσικό ιδίωμα..